Google

This is a digital copy of a book that was prcscrvod for gcncrations on library shclvcs bcforc it was carcfully scanncd by Googlc as part of a projcct

to make the world's books discoverablc onlinc.

It has survived long enough for the copyright to cxpirc and thc book to cntcr thc public domain. A public domain book is one that was never subjcct

to copyright or whose legal copyright term has expircd. Whcthcr a book is in thc public domain may vary country to country. Public domain books

are our gateways to the past, representing a wealth of history, cultuie and knowledge that's often difficult to discovcr.

Marks, notations and other maiginalia present in the original volume will appear in this flle - a reminder of this book's long journcy from thc

publishcr to a library and fmally to you.

Usage guidelines

Googlc is proud to partncr with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to thc public and wc arc mcrcly thcir custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we liave taken stcps to prcvcnt abusc by commcrcial partics, including placing tcchnical rcstrictions on automatcd qucrying. Wc also ask that you:

+ Make non-commercial use ofthefiles Wc dcsigncd Googlc Book Scarch for usc by individuals, and wc rcqucst that you usc thcsc filcs for personal, non-commercial purposes.

+ Refrainfivm automated querying Do nol send aulomatcd qucrics of any sort to Googlc's systcm: If you arc conducting rcscarch on machinc translation, optical character recognition or other areas where access to a laigc amount of tcxt is hclpful, plcasc contact us. Wc cncouragc thc use of public domain materials for these purposes and may be able to help.

+ Maintain attributionTht GoogXt "watermark" you see on each flle is essential for informingpcoplcabout this projcct andhclping thcm lind additional materials through Google Book Search. Please do not remove it.

+ Keep it legal Whatcvcr your usc, rcmember that you are lesponsible for ensuring that what you arc doing is lcgal. Do not assumc that just bccausc wc bclicvc a book is in thc public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other countrics. Whcthcr a book is still in copyright varies from country to country, and wc can'l offcr guidancc on whclhcr any speciflc usc of any speciflc book is allowed. Please do not assume that a book's appearancc in Googlc Book Scarch mcans it can bc uscd in any manncr anywhere in the world. Copyright infringement liabili^ can be quite seveie.

About Google Book Search

Googlc's mission is to organizc thc world's information and to makc it univcrsally acccssiblc and uscful. Googlc Book Scarch hclps rcadcrs discovcr thc world's books whilc hclping authors and publishcrs rcach ncw audicnccs. You can scarch through thc full icxi of ihis book on thc wcb

at|http : //books . qooqle . com/|

I

PATKOLOGI^

CURSUS COMPLETUS

SEU BIBLIOTHECA UNIVERSALIS, INTEGRA, UNIFORMIS, COMMODA, CECONOMICA,

OMNIBM SS. PATRIIM, DOCTOKDM SCBIPTOftllHOllE ECCLeSliSTIGOlUIM

81 VB XJLTINORUJi, 8IVB GILBGORUIl,

QUl AB jEVO APOSTOLICO AD jETATEM INNOCENTII III {ANNO 1216) PRO LATINIS ETAD CONCILII FLORENTINI TEMPORA (ANNO 1489) PRO GRjECIS FLORUERUNT :

RECUSIO CHRONOLOGICA

OMMUN QUJ: EXSTITERE MONUMENTORUM CATHOLIC^ TRADITIONIS PER QUINDECIM PRIORA

ECCLESIiE SiECULA ET AMPUUS,

JUXTA EDITI0NB8 ACGURATI88IMAS, INTBR SB CUMQUB N0NNULLI8 C0DICIBU8 MANU8CRIPTI8 G0LLATA8, PBBQUAM

DILIGENTER GA8TIOATA ; DI88ERTAT10NIBU8, C0MMBNTARII8, VARII8QUB LBCTI0NIBU8 CONTINBNTBR ILLU8TRATA ;

OUMBUS OPERIBUS POST AMPLISSIMAS BDITIONBS QUJI TRIBU8 N0VIS8IM1P SiBCULIS DBBBNTUR AB80LUTA8

DETECTI8 AUCTA ; INDICIBU8 PARTICULARIBUS ANALTTICISySlNOULOS SIVK T0M08 8IVB AUCTORBS ALIGUJUS

MUMENTI 8UB8BQUBNT1BU8, DONATA; CAPITULIS INTRA IP8UM TEXTUM RITB DI8P0SITI8, NBGNON BT

TITULIS SINGULARUM PAGINARUM MAROINBM SUPBRIOREM DISTINGUENTIBUS 8UB4BCTAMQUB MATB-

RIAM S1GNIFICANTIBU8, ADORNATA; 0PERIBU8 CUM DUBII8, TUM AP0CRYPH18, ALIQUA VBRO

AUCTORITATE IN ORDINB AD TRADITIONBM BCCLESIASTICAM POLLENTIDUS, AMPLIFICATA;

DUCENTIS ET AMPLIUS LOCUPLBTATA INDICIDUS; AUGTORUM SICUT ET OPERUM, ALPHABETICIS, CHR0N0L0G1CI8.

8TATISTICI8, STNTHETICIS, ANALYTICIS, ANALOGICIS, IN QUODQUE RELIGIONIS PUNCTUM, DOGMATICUM, MORALB,

LITURGICUM« CANONICUM, DISCIPLINARB, HI8T0RICUM, BT CUNCTA ALIA 8INE ULLA EXCEPTIONE ; 8BD PRiB-

SERTIM DUOBUS INDIGIBUS IMMENfsiS BT GBNERALIBU8, ALTBRO SCILICBT HERUM, QUO C0N8ULT0,

QUIDQUID NON 80LUM TAU8 TALiSVE PATER, VBRUM ETIAM UNU8QUISQUB PATRUM, NE UNO QUIDEM

OMISSO, IN QUODLIBET THEMA 8GRIPSERIT, UNO INTUITU CONSPICIATUR; ALTERO SCHIPTUHiG

SACRiC, EX QUO LECTORI COMPKRIRB SIT OBVIUM QUINAM PATRKS ET IN QUIBUS OPBRUM

SUORUM LOCIS SINGUL08 8INGUL0RUM UBRORUM 8. SCRIPTURiB VERSUS, A PRIVO

GENESEOS U8QUB AD NOVISSIMUM APOCALYPSIS, COMMENTATI SINT.

EDITIO ACCURATI88IMA, CACTERISQUE 0MNIBU8 FACILB ANTBPONENDA, 81 PERPENDANTUR CUARAGTBRUM NXTlDrrAB

CHART^ QUAUTA8, INTEGRITAS TBXTUS, PERFBCTIO GORRECTIONIS, OPBRUM RBCUSORUM TUM VARIBTAS, TUM

NUMERUS, FORMA VOLUMINUM PBRQUAM COMMODA 8IB1QUB IN TOTO PATROLOGIiB DECUR8U C0N8TANTBR

8IMILI8, PRETII EXIGUITA8, PIt4B8ERTIMQUB ISTA COLLECTIO, UNA, METHODICA BT GHRONOLOGIGA

SEXCBNTORUM FRAGMBNTORUM 0PU8CUL0RUMQUB HACTENU8 HIC ILLIC SPARSORUM, PRIMUM AUTEM

IN N08THA BIBLIOTHBGA, BX 0PERIBU8 BT M88. AD OMNE« iBTATBS, LOCOS, L1NGUA8 F0RMA8QUB

PERTINENTIBU8 COADUNAIORUM.

SERIfiS LATINA,

IN QUA PRODBUNT PATRES, DOCTORES SGRIPTORBSQUE BGGLESlvE LATINi£

A TERTULLIANO AD INNOCENTIUM III.

AGGURANTE J.-P. MIGNE,

Btbll«theeae C!lerl ■■iTcrMe,

SIVK CI:hsi:iiu COHPLETORDll IN SINOULOS SCIENTLB ECCLESUSTICiB RAUOS EDITORB

PATROLOGLE LATIN^ TOMUS CLXVllL R. D. D. RUPERTUS AfiBAS MGNAStlERII S; JIERIBERTI TUITIENSIS.

PARISIIS

APUD GARNIER FRATRES, EDITORES ET J.-P. MIUNE SUfiCESSORES,

IN VIA DICTA: AVEIIVE DU MAINE, S08.

1893

Clichy. — Ez typis PAUL DUPONT. 12, Yi& dicl4 Bac-d^Asnieres. 128.8.93.

• •

• • •

S;£GULUM XII

R. D. D. RUPERTI

ABBATI8

MONASTERII S. HERIB£RTI TDITIENSIS

VIRI LONGE DOCTISSIMI SUMMIQUE INTER VETERES THEOLOGI

0PER4 OllllIA

JUITA EDITIONEM VENETAM ANNl 1748 VHJEYIK DIUGENTISSIMA EMENDATIONE AD PRELUM

REVOCATA, VARIISQUB MONUMENTIS AUCTA

AGGURANTE J.-P. MIGNE Blbllotheefe Clerl llDlirerMe

SIVE

i:UKSUUM GOMPLETORUM IN SINGULOS SCIENTL^: EGCLESIASTICie RAMOS EDITORB

TOMUS SECUNDUS

•. » , ' l *. ' % » • •• * * * t * ^

. . • » .!•••.::'; ••-.'',• , . ' , ; w.. •.. ' V f . ..'-.•;' •.'' .'• •• •

PARISIIS

APUD GARNIER FRATRES, EDITORES ET J.-P. MIGNE SUCGESSORES,

IN VIA DICTA : A YENVE DV UAINE, 208.

1893

A

ELENCHUS

AUCtORUM ET OPERUM QUI IN HOC TOMO CLXVItl CONTINENTUR

ROPERtUS ABBAS TUITIENSIS.

(OPERUM GOIfTINCATIO.)

Jl' '"

Commentaria in duodecim prophetas minores.

— in Cantica.

— in Job.

— in librum Ecclesiastes. De gloria et honore Filii hominis.

Col 9

839

963

H97

1307

• • •>

••• ••• •»•

V » b • • • • fc

• •

^ w ^

«• w w

w u «^ ,

^ ^J ^

> W « *« V*

C * • V

— ■>— I < > II > li

•«••MtfBB^Mi^ai^BaWMma^

R. D. D. RUPERTI

ABBATIS TDITIENSIS

COMMENTARIORUM

IN

PROPHETAS Hli\ORES

LIBRI XXXI.

PROLOGUS D. RUPERTI

IN EXPLANATIONBM PROPHETARUM

f -S Spiritai sancto, etomnibus, qaorum per os ipseloculus est, sanctis prophelis, virillus- trissime Colonien^ium archipreesul Friderice> jucundum esse nostrum eloquium non vane spe- ramus, dum Chrisii Filii Dei sacramenta prsedi- canles, ipscrum testimoniisupporlunc etconve- nit*nter uiimur. Uno namqueel eodem actu,dum fidem noslram Deo ofT* rimus, ipsorum quoque lcsles 8umus,ipsorum Qdei testimonium perhi- l*em(js. Hoc nimirum illis gratum esseetjucun- dum non dubilamus. Ail enim unus illorum, Iiiaias, in thesanro fidei et veibo Domini valde copiosus : Et dixit Dominui ad me : Sume tkbi tibrum graniem^ et scnbe tn eo sfyio bominis : Vetociler spolia detrahe, cito prasdare. Et adhi" biii mihi teftfs fidetes, Uriam sacerdotem et Za^ chariam^ fiiium Barachix ; et accessi ad profjUe* tissam, et concepit, et peperit fiiiutn. h t duit Duminus ad me : Voca nomen ejns, Acceiera spO' lia detrahere, Festina prxdari^ quta anteguam sciat puer vocarepatrem suum et matrem suam^ aufmetur fortitudo Damasci et spoiia Samarias coram rege Ahsyriorum {tsa, vm) Quisnam est Jiberille grandis, quem ut sumeret sibi jussum esre dicit, nisi univernitas Scripturarum sancta- rum, in qua sunt Gdelia teslimonia Christi, quod sanctum primumadAbraham Deusrepro- mi it? Et quid illiest, etin tali libro scripsisse stylo bominis nomen pueri, de quo prdBdixerat: kcce lirgo eoncipiet et pariet Ftiium (Isa, vii), njsi accepiise graliam propheticam, factumque esse unum ex illis qui ejusdem Christi venturi testimooia cooscripserunt« eumdemqae testan-

A tur exstitisse Deum, priusquam per carnis na- tivitatem venerit in nunc mundum? Hoc ele- ganter per tale nomen prsedlcatur : Accetera spoiia aetrahere, Festina prwdari^ et per talem nominis rationem, quia antequam sciat puer vo- care patrem suum et matrem suam^ auferetur fortitudo Damasci et spolia Samarix coram rege Assyriorum. Qualis enim vel quanta est accele- ratio spolia detrahendi, sivefestinatio prsedan- di, prius spolia detrahere, prius prsedari, quam habere matrem, vel vocare patrem, qui fuit Joseph secundum adoptionem pueri hujus! Idem ergo est ac si dicat quia puer iste, quem Yirgo concepit et peperit, Deus erat priusquam idem homo Heret, et salvavit Hierusalem et Ju- dam a rege Damasci Rasin, et a nge Samariai Faccee, fllio RomelisB, qui tunc itlum pariter

B impuguabant, et a caeteris quoque hostibus e quibus ille populus auxilio superno liberatus est. Profecto hujusmodi prophetias scribere, accedere fuit ad prophetissam, de qua dicit, et arcessi ad prophetissam, et concepit, et peperit fiiium, Quaenaro est illa prophetisna, nisi illade qua prse-oculus fuerat, mater Emmanuelis, virgo Maria, gratia plena, in qua omnis pro- phetia implendaerat? Iste accessus ad hanc prophetissam talis est, qnalis introitus ho- norati viri in saRctnaTium Domini cum oblatio- no solemni, cum talfnlo quod nffiTat nnri pro bati atque puris^imi. T»»8lfS h«:jus rei, quod ta- liter ad prophetistHm 4 illam accesserit, qnod prophetise in ea cimpleniise suam portionem coQScripserit, gratulaturse habere tam aposto-

PATaox.. CLXVIIlv

.^

K

li

RUPERTI ABBATIS TUITIENSIS

12

los ex Judseis, quam sanctos doclores ex i2:pnli- bun, verbi» hujutcemodi : Et adhibui rnihi tes- les fideles, Uriani sactrJotfWj et Zadiariam^ fi- liumBaradux. bacerdoH Urias, quud inierpre- tatur, lux mta Dominus, ap«)8tolica di^iiitas. ZHcharias, qnoJ inlerpretalur, tiiemor Uommi^ filius Darachlx^ id esl benedicti DoiHmi^ conven- tus vel coetus est Ecclesise de gentibus, sanclis ornatus doctoribus, quorum omnium, videlicet apostoiorum atqne doctorum, si t^cripla perpen- das, palam eslquia testes sunt IsaisBpruphetce, quod uptimesendeiit et credideritde puero hoc talis prophetissse tilio, quia nimirum in prsedi- calione fidt^i huiUA vertiisfjusconstanttr uiun« tur. (Juod de uno Isaia diximus, de cseteris quo- que prophetis dicimus, quia revera dalum e^t il- lisaSpiritu sancto.dividentesingulispruutvult, sunieie iibrum grandem, id est sanctam ^^cri- plurHm, cujiis primam etmagnam porliontm sciipsit jdoiies; et «cribere in eu slyo hominis, id est eadem auctoiitate qua prinius Moses scripbit, scribero aliquid pro viriii porlione, sive quod ab homine posset legi, et tali modo accedere ad iHam prophctissam, et inde habere testes duos, id est tam de Juiiasis quam de gen- tibus. credentes quod de Chri8to Dei Filio muU tum bene senserint, et in Spiiitu s ncto loouti 8ii>t, quae graiia vere magna est. Nam legere quidem illum grandem librum pluribus daium est, paucissimis aulem scribere in eo, rt in Fanctarum canoneSciipturaruniesse piincipes. Igitur, sicut initio diximus, panctis pro[)lietis cum (^hristo jucunduni e>se noi*trum eluquiura nun vane speramus, dnm l.liristi sacrainenta piflsdicantes, ip«oruro conre^sione et verbis quifi Bcripseruat, eumdtm Chiistum honora-

A mus. Cui autem non sit optabile, lalibus ac tan- ti>i Itegi5 seterni prseconibu> in hacpartejucun- ditatem et exsuliaiiouem larere iil gratulentur se taniffi n i nos tetites habere ? Hunam qnippe vicissitudineni in tempure opportuno valtbunt rependere. Ea spe vel t xifpeciatione stitu m«-, Paler mi, sicut in cseteris ^cripturis, ila et in volumine duodecim prophetarum dedisse, ad quoerendum Chiistum, cujus verilas eoium corda possedit, ora replevit, calamum rexit, ut

Eer omne quod scriberent, ad ejus gloriam et onorem tenderent. Hoc nunc dico, a quo ipse non disi^entis, quod t^icut de quadam terra scri- ptum legimus quia ibi nascitur aurum, et au- rum lense illiuR oplimum est, ita de saneta prophetica Scriptura recte dicas quia in hac invenitur Christi Mlii Dei tebtimunium, et tes-

B timonium Sciipluise hujiis oplimum ebl. Tu mihi, et tecum p.ixillus niu<iicus, allHmen tide- lis, et in locu tideli lixus, roenobii Sigebergensis abbas, Cuno, lidei scienti&e domebticus, btimu- Jum apposuihti, sicut in cseteris quibubdam, ita et in parteista : ut quamvis piger essem, nou tantum usquequaque dormitare possem, cum et hoc volumen aliquatenus attingerem Quod jam feci ad finem usque Micheee. qui in hoc ordine sextusest. Septimu< sequebalur Naum, sed quia is de ad\eniu Christi fere nihil tale dicit, quod illum proprienuntiet, ipso sonolit- terali, refriguit studiiim, quia contracta est ad- modum jucunditas quse diincultatem tolerabi- leifj in aliis fecerat. Etce pei hanc occa^ionem imperfeclo opere resedi, ego piger, foitahsis nihil de sex podteiioribus propheiis prse^ump-

C turus. Cur in hac re nunc solito pignorsum ? Nomen inane mihl non absque labuie dedlsti.

PIIOLOGUS RUPERTI IN OSEE PROPHETAM

5 Primu» in ordine duodeeim proph^tarum po- nitur Osee. Hujus ad intet'igentiam quanto sa- pientiai tumint opus sit, ipse non leviter innuitt eum incalce votuminis ifa dicit: Quis ''sapiens, et intelliget ista ? intelligens, et Fciet bsec ? (Ose. xiv.) Sic namque admirando interrngans^ interrognndo admirans satis affirmat quod dili' genter et multa cum industriapretionas ui angusia iitte^a quam profandissime absconderit spiritua- lis inteiligentiee margaritas^ adeo ut quisguis eo- rum qui meditantur in iege Dcmini, totis sancti studii viribus adhibitfs, eas invenerif, hic vere sapiens atgu^ intetiigpn%reputandus sit. Dicitrrgo quis : Qnorum tendebat taiis diiigentia ? j\un' quid sanctus profihetiss spiritus^ q>ii in isto afque in cxteris loquebatin\ s^nsus sui thesaurum nobis oceuitum esse volebat ? Nanquid benevolus non est spiritus sapientix propheticx, et idcirco taliter se abscondebat^ ut nos eam aut vix aut nunquam possemus invenirt ? imo ut inveniriposset^ idcirco sapi^nHa hwc abKonditQj ei th^sawrui hie ocoul"

A tus est. Nisienim sese abscondinetj nimirum ho' die inveniri non posset. Hoc tunc dtmum recte advcrfis, si $tatum tenipoi is fiiius rite perpendis. (Swuiwd enim prophvtm suis quique temporibns tam lihere ioqutbantur quam iicenfer hoaie Ifgun- tur? Nunquidnnn in mulla jormidine ^rophtfa- bant? Dicit namque uniis ips'.rum: Si occiditur in sanctuario Domini sacerdos et profihetse {Thi-en. ii). formido et laqueus facla est vatiri- natio et contritio {Thren, iii). Siquidvm vatici" nnntes occidebnntur^ et ipsa viiticmntio laqueus fiehat iiliSf ut quasi jvste et rntionabHifer avcidt viderenfur. Exempli gratia : fsaia:, quanwis es- set sanctus et nobilis^ utpote cajus Mannsses rex gener exsfitit^ id qwid vaticinatus fucf at^ dicendo : Yidi Dominum secundum super solium ex^elsum et elevalum (/sa. vi), /a-

B queus fuit. Nam in lege Duminus dicit Moysi : Non enim videbit me homo, et vivere potest {Exod . xxxiii) , Ergo apud judices iniquos

V

13

OOMMENT. IN XII PROPH. MIN. PROLOG. IN OSEB.

14

li qmi er ore et vaticmatiane tua illaqueatui est^ '\ qwid tanclm legi et ipsi Domino contraria di* I ctre praesum/tiUiset, scribendo se Dominum vi" disse, eam D'minus dixtsset se non posse videri ab houtine ; atque ita habito quasi judicio con- j demnatui est. Dentque ab httc ilium Hebrxi a ja'n d'Cfo ipsiut genero Manasse sectum esse per- hibent. Qnidputas illieoenisset si, quemadmodum dixerat: Vidi Doiniiium seiientem super solium excelsum eteleTalum, ita etiam nudo sermone dixisset quomodo oel quali ordine idem Dominus ab ipsis Jwfmis crucifigendus et tunc demum re- turgendo ex mortuis in iliud exeetsum patemm dexterm soiium esset elevandus ? Nimirum non txspeetasteni itU nt saitem cum judicio condem-' narent, sed sicut B, protomartyre Stephano di- eente: Ecce video coelos apertds et Filium ho- minis stantem a dextris virtulis Dei {Act. vii), qui utique crucifixus fuerat ab illi*^ non exspec- taoerunt ut perageretur judicium^ sed exclamaii- tes continuernnt aures suas, et impetom fece- mnt unanimiler in eum (ibid,)^ ita insanientes tanquam pro zeio Domini /ortiter conclamantes, simui irruissent in eum. Nec vero tantum de sua morte soiiictti formviabant ne occiderentur^ quam ne sacrx perlciitarentur iitterm et de Ao- minum memoria toiierentur. Elenim nunc qui^ dem. Cfim ab aliis prophetm occiderentw\ ab aiiis Itropfieticx litterm custodirentur ; tunc autem^ si tantum sceius tantiq^e sceleris pcenam Judmis eoenturam paiam enuntitsrent , nequaquam custo- dirmfur. Exempli gratis : quando verba Domini, qujs Biiruch scriba ex ore Jeremim scripserat^ rex eombussit. scindens volumen seaipello scribm et projiciens in ignem^ Binathan ei Dalajas^ et Gemmarias contradixerunt regi^ iicet nan awiie- rit eo$ (Jer. xxxvi). Pro/ecto si ea qum de pas- tUme Uomini et de /utura subversione civitatis totiuiaue gentis^ qum prripter iilam /utura erat^ seauthat, i'iem Jeremias mani/estis et rebus et nominxbus conscripsissety non modo non prohi- buissentvoiumen iiiudscindi sive comburi^ verum etiam et unioersam iitius^ qua nunc kcciesia Chritti fruitur^ Scripturam propheticam perdere /estinasient; ipsum quoque non tantum misissent in laeum, ut jam fecerant^ verum etiam aut vi^ vnm iyni tradidissent^ aut aiio qnoiibet modo cru- di^iiter occidissent, Contemperandum itaque tunc erat tempori, quatenus et Scripturas veritatis Spiritus sanctus conderet, et tamen veritas non vsquequaque damnosum venturis smcuiis odium sibipareret, Si enim Christus Dei Fiiius in Psal- mo toquitur : Deos ostendit mihi super inimicos meos, ne occidas eos, ne quando obliviscantur popuJi mei. Disperge illos iii virtute tua {Psal, LTiii), cur non et prophetis Christi conveniat di' cere : Detis oslendit nnbis super fomicatrices is- tas, Ooiiam atque Ooiibam^ quarum aitera iSama- ria^ aitera est Hierusatem {Ezech. xxiii), ne nimis exasperetis eas, ne quando obiiviscantur mei, sive iqnoraniiam Dei semper habeant ven^ turi popuii ; si ista Scripturas recipere aut con^ seroare voiuerint^ utimini discretione provida^ weaskaie subfiguris et mnigmatibus dkseensurm ad

A terras Divinitatis mysteria, Igitur cum dicit hic unus ex iliis^ primus, ut jam dictum est, in or- dine prophttarum duodecim: Qiiis sapieni^. et intelliget ista? iiitelligens, et sciet h8ec?(0«t?. xiv) ntque hoc dicens mnni/este sensus occuifos et intetiectu difficites in iitlef^a cenigmatica scse si^ gnasse confirmat^ recte non jwiicatur tanquam invidus, snit honoratur tanquam providus. Qui/pe qiii bonum thesaumm /utuns gra/tm tohmredibus tn tuto reposuitt clivim ifii dereiinquens cui de- reliqiiit David^ qui Ptfalmos nihilominus clausos conscripsit^ ut aperiret ipse quibus veilet in pie* nitudine temporis, Unde et in \pocaiypsi Sanctus et Verus dicitur habens clavim David, qui aperit et nemo claudit ; claudit, et nemo aperit {Apoc. iii); dicitque nngelo Phiiadeiphim : Ecce dedi

^ ostium apertum coram te, quod iiemo potest

" clauere (ibid.). Ipse nobis aperire dignetur o«- tium inteUtqentim, per quod priores et Patres no- stros, Eccii^nm magistros, introducere dignatus est^ ut nos quoque cum iliis videre queamm quid, quando vei quomodo /ecerit Deus^ per quod assi- miiatus sit in manu prophetm hujuSy semei et ite- rum ac tertio ad muiierem /omicariam acceden tis^ et ex ea duos filios et fiiiam generantis, et post hmc adhuc muiierem adulteram adeuntis. JNam quod hmc in simiiitudinem sui propheta /acere sit jussus^ ipse testatur qui in hoc eodem loquitur : Ct locutus sum super prophelas, et ego visionem multiplicavi, et in manu prophe- tarum assimilatus snm {Ose. xii). Nam cum et iiiud non abs re est aumrere, sanctos istos pro^ phetas suis in temporihus tam exosos, utpierique

C ex eis crudeiiter inter/ecti sint^ qum causa eos de/enderit^ et tantum genti iiii, quamvis pecca* triei^ commendaverit, ut htteras eorum in eodem receperit apice canonicm auctoritatis, in quo et ipsam iegem Moysi? Quod si quoerisy opportune respondetur quia vere digniiati iliorum subvmis auctoritas et judicium sanctm et providm iegis Domini. Dixerat namque Dominus, sicut habet in iibro Deuteronomii : Propheta autem qui, arrogantia depravatus, voluerit loqui in nomine meo qn» ego non prsscipi illi ut diceret, aut ex nomiiie deorum aliorum, interQcietur. Quod si tacita cogilatione responderis: Quomodo possum intelligere verbuni quod non est locu- tus Dominus? hoc hahebis signum, quod in nomine Domini propheta ille prsedixerit, et non evenerit, hocDominus non est loculus, sed

D per tumorem animi sui propheta confinxit, et idcirco non limebis eum {Deut, xviii). Cum hmc dicit justa et irrefragabilis 6 lex, ergo econtra, quod in nomine Domini propheta prmdixerit, et evenerit, hoc Dominus est iocutus, idcirco tim^bis eum. Porro sancti prophetm istij cum mitteren' tur ad prmnuntiandum de ionginquo Christi ad- ventum^ simui etiam de propinquo datum vei in- junctum €st iiHs prophetare iliud in quo citius veraces comprobnri possent, scilicH innninetitim ab Assyriis Istaeii cnptivitntvm, itrhqu*' iyntnn^ tem Jwim q^oque nnhi/ onis tinmniift ntiinnm, etprmteiea nunnuUa etinm minuray qu,v littefis eorum tegymus inserta. Cum igihir eito evenisset

15

RUPERTI ABBATIS TDITIENSIS

16

caplivifas, sive transmigratio illa, sicui per illos A verifas prophedca fvaedixerat^ /alam ronstituit guod oeraciter /ui$s>nt locuti in nomine Domini, e/ qmd Dominus mifisset eos \ atque ita conpleta profihetix pars ittufl qunque quod reliquum vel moxnnum erat de promissiune vet adventu MeS' six, vtrum fore couvinctbat, Hoc animadvfrso, nonnihti jurari arbitro" iectoremy mysterivm regnt Dei, vt^t adventus Christi Fitii Dei in sanc- tis prophetis quxnnfem, ut non mirctur aut offendniur^ dum in sacns eorum litteri.y modo Ciiptivitatis sive transti,igrationis jatn dicix com- minationem, moda reitente hbertatis xttnice ei Dummici adventus nfynffirari audit promissio- nem. /it*jd de propiuquo^ tioc auttm vatwmtum sentiens de lonymquo^ et iom iirnfie conjtntgi in tittera, tpice inm iuniie disjtmcta sunt /ler lem- pora. Exempti gratia. Cum dixtssti hic idem Q

propheta : Glingite biiccina in Gabaa, tuba in Roma; ululale in Hethaven, post tergum tuum Benjamin. Ephraim in desolatione eiit in «de correplionis ; in tribiibus Israel osfencJi lidem {Ose. v). Quihus utiqne immineutem dectaniat de- cem irihuum capttvitattm, re/teyite /fostmodum in/ert illud^ quoft stne dubio att invisibitts anima* rum nostrarttm caiitivitntis s/jedat sotutionemj ita in persona Salvitoris nostri dicerts: In tiibula- tione sua mane consurgent ad me : Yt^niie et revettamur aci Dominum, quia ipne c^pit et na- nabit nos ; percuuet, et curahit nos. ViviticHbit nos post (luos iiii'8 ; in «lie lertia suscitabil nuSy et vivemus in consfiei^u ejtip. Sci* mus st^que- murqiie, ut co/iinoscamus Ddminiim, etc. (Oie, VI ). Srd nns pliitn quse hinc dici iiossent in snum tocum ilt/frientts^jam nunc pmphttice seriim in- grcaiamur.

IN OSEE PROPHETAM

COMMENTA.RIORUM LIBER PRIMUS.

T Cap. I. — Verbum Domini quod factum est ad Osee C /?/itimfie(/^erf.Ut8imn«attenti.Scripturahflecinexor- dio 8uid vocatur Vtrbum Oommi.u Verhum Domiui, ait B.llieronymusquodio princtpioeratapud Deum, et Deu8 erat Verbum, factum est ad Odeo tilium Beberi.M Neo vere repu^nat ei, quod ecclesiaslica flrroiter lenet rej^ula ndei,Verbum,quod in principio erat apud Deum, non factum, sed natum, non creatum e8He,8edgeDitum.Namadhomine8 quidein factum esthoc Verbum, non autem factum est ad Deum, sed erat io prioclpiu apud Deum. EteDim hominibus quidem accideDtallterextempore acce- sit, apud Deum autem nunquam dod fuit. Verum tameo ubicunque io sacris legimus Scripturiff, ad illuui fcl ad illum factum esse Verbum Domini, magnam sonatbeatitudiDemhominis* quam et in rv David Vcrilas ipsa commendtit, cuin dicit : Beatus homo quem tu erudieris^ Domint^ et de tege lua do- cueriseum {Psal. xciii). Suaviter namque ei magna cum deliciarum multitudioe summam sapieDtiam citodiscit ille ad quem flt Verbum Domini, quia videlicet hoc Verhum lux vera est, qux iUuminai omnem hominemvenienteminhunc mundum(Joun.])\ el dum infulgnt humiinae menii, repeole illuminat, repente docet; oeque in iocertum aurem cordis audientis adducit, sod ita certum reddit,ila quod videt pro coostHOti hahet, ut noo dnbitet dlcere quia Verbura factum est.ractuftt, inquam, quia cer- Mssime futurum est, immutabiliter adimpleodum

est^et impossibileeBt quin flat quod fulurum e^se deiiuntiat.Betitus ergo ill«* homo esl,pt(te suMmol- tum potesl beititurline in DoMiino gloriari,quia non ab hominp, neque per hominem accepit iilud, sed per reveltttionem Spirilus sancti {Galat. i). Suprr hac eruditionis praero^ativa soli possiint apostoliet propheiffiin Domino gloriari, qui:i videlicet taliter 8unt eruditi, non ab bominf^^ut jam dictnm est, neqiia per homiopm, sed per mugisterium Spiritus 8ancti.Idcirco,qiisecunque illi scnpserunt, ita punt ratatamque flrmum habent rundhuientum veritatis, ul de ullo ipsorum dictodubiiare nerarium sit.Sune modum sunt eruditi, sive momeotum, aut velo* citaiem doctcris eorum,Demounquam8uti8 ag iovit nisi qui experiri rai;ruit Sciendum pra^tcrea quod ubique io saoctis prophetis dictio haec qua dicitur fartum est Verbum Domini.ad promissionrs rospicit, quffi nuncimpIeiaesunt.Verbi incnroati ; el ob hujus intentionis exccllentiarn non tantum videntps, aul filii prophetarum, sed prophelae nierentur nuncu- pari, quia viilelicet videntcs, autfHii prophetarum potuerunt etiam prominoribus, quas pra;viderunt. rebus dici.SoIos autem eos propheta^ sancta Scri- ptura nuncupat, qui praenuutiaverunl, vel ad quos scrmo factudes^tde adveotu Ctiristi.Neciilud igno- randum quia primusillorum pater Abraham,novis- simusautem Joannesexstitit^praecursorejusdemet baptista Chrisli.Pgimum nafnque ad Abrabam, ud quem promissio, imo et repromissis facta estbeati

17

COMMENT. IN XII PROPH. MIN. ^ IN OSEE LIB I.

18

seroinisin hooFermone:» AtqiieinFeminetnobene- A ^olh »()^/(/.).SiergoiIlo8 dixit salvatores, perquos

diceniur omnes genles » (Cen.xxii].Foter utrucnque, id est po9t proniis-ioneiDtet uote reprumissionem, eenno l^ommi factus esl. £l hsc talisenuntiatioin eum st^mel et iterum de causa jam dicti seminis taliter scripta eat : « His ita transactis, factus est sermo Oomini ad Abram per visionem dicens^Noli tiniere,.\bram,('go proteclortuus sum,» elc. Illo ad baec dicerte: • Mihi autem nondfdi8ti8emen,etecce veroacuiUs meus, hsres meus erit. Statim sermo Doinini factus est ad eum,dicens : Non erit hic baeres tuuSfSed qui e^redietur d^ utero tuo, ipsum habebis bxredcm. Eduxitqud eum foras, et aitilli : Suspice coelum et numera stellas, si potes. Et dixit ei : Sic eril somen tuum Credidit homino,etreputalum est

[)eustemporalitcrliberavitIsrael,quanlomagisrecle illi dicuntur 8alvatores,quorum laborSulvalori nos- tro Deo ad nostram seternam salutem cooperalus esl? Pulchre i^fUur, et non sine quojam divino prssa- Bagio,hic unus ex illis et primus ex duodecim dictus Oi»ee,quod inlerpretatur5'i/t;a/or.Dicitur enim fllius Beheri, quod interpretatur, pulei mei. Et quis est dequo Deus Paler recte dicat, /i/tu-f putei mei, nisi Christus Filiiis unicus et Verbum Oci.natus de se- creio,8ive altitudine aut profunJo cordis paterni ? Ergo hic non solum orOcio, verumetiam voc»buIo, tam proprioqunm pRlerno.Salvatoris noslri Christi typum (^erit. Scijuitur : « In diehus Ozi», JoathaD, rrgis AchNZ, et Ezccbis regum Judii, et in diebus

illiadjustitiani »» {Gen. xv).Quud HUtcm hic propheta n Jerolioam filii JoHS,re^is Isracl. » Ozias.qui et Azi-

fueri, eo quod seriuo Domini ad eum factus sit, testalur ipt^e Dominus qui pro illoar^'uene Abime- lech per somnium nocle dicit : « Nunc igilur reddo uxorein viro 8un,quia, prophela e8t,et orabit pro te, ctvives«(Gfn. xx). Novissimeiu JoannemBaplistam scripia est eju^aiodi enuntiatio,8cribrntH Lnca his verbii :« Anno quinto decimo imperii Tiberii CcBsa- ris/actume^tVerbumDominisuperJoannemZacha- rixSiiiium in desertOM^LtiC. iii).Quod vero istepre- plicta sit, vel fuerit tehtalur id(*m Dominutt,cum de il!o ai turbas dicit : c< Sed quid existis in desertum videre ? p: ophetam ? Etiam dico vobii«,et plus quam propb<>tamu(^a'/A xr.Igitur uhi audimus insanciis Scriuturisfaciumad;9ancl08homme8sermonerosive

rias regnavil supcr Jndam annis lii (// Par. xxvi), et post hunc filius ejus Joathan annisxvi (// Par. xxvii). ltpm«tue post eum Achazannis xvi (// Par, xxviii). et po8t hunc Kzechias annis xxix(// Par. xxix) : qui simul juncti liunt anni fere cxiii. Quod quia multum est,ut tandiu prophctasse unus exis- tiniPtur : at saltem illud constare oponet, quod et pxtremos annos Jeroboam lilii Joas regis IsraeKqui regnanie Ozia in Juda, jam regnare cocperat, ut prxdictum est, regnuvit xl et uno annis.Et primos anoos regni Ezechix propheia hic attigerit,quia sic prophetise ejus initium habet : « Voca nomen ejus Jesrael, quoniam adhuc modicum, et visitabo san- guinem Jesrael super domum Jehu.» Boc ferecon-

VerbumDuminiJucuDdum el perpulcbrum est per- p tinuo post mortem ejusdem Jeroboam factum esi

pHnilerp,quod sic d ctum sit.utsubaudiatur ejusrei,

quodVprbuincurollen't,ethabitaretin nobi8(y'/a7?.i).

Bi ub boc alios quidem prophetas, Joannem autem

pliis quam prophetani esse, qoia Vorbum carnem

faclum, mngno quidem et prophetali tiiunere sex

rneiis^snaFcendo prsvenit.sed non niinori pr<viIegio

gratis jam juvenem di;;ilo demonstravit, direns :

E(ce Aynu* Dci, et tollenlem peccata mundi fluenle

JorlioiH baplizare meruit {Joun, i). Parum autem

erut prophetHs eos dici, ad qiios sermo Dei lactus

est. Pius rnim aliquid Spiritus sanclusin David de

illis locutus est. £.'/0, inquit, dixi : Dii estis, el plii

Exreisi omnes{Psat.iJix\\].Qnam obcau^am niFi^am

sermo Dci ad cos factus exl? {Joan. x). Hoc enim in

CJtusa esr^e Dominus ipse astrui qui loquens Judasis

quia succedens ilii tllius ejus Zacharias, regnavit tantum si*x mensibu?,et percu.^sit atque interfecit cum Sellum,regnavitque proeo. Hic jam rectequffi- ritur.qualis sit intentio litters hujus, cur prophe- liam hanc referat esse continuatama diebus Ozioe, quibus regnavitet Jeroboam,u8que addit^eEzechi» rcKis Juda.Ad quod primo dicendum quia regnante Ezecbia,anno8exto rcgni ejus,qui eratnonus annus Oace regis Israel, capta est Saiiiaria, et translulit rex Assyriorum Israel in Assyrioi^,coIlocavilque eos in Aylam et in Aborjuxla fluvium Gozan, in civita- tibusMedorum, quia non audieruntvocem Domini Dei sui {tV Reg. xvii). Iloc ergo inlendit sacrae litlerae spirilus, ut testilicetur inexcusabiles fuisse reges et populum hrael, quia nunquam Dominus

caIumniantibus,cumpr8emissis8et:«Nonne8criplum D prophelas mitlere dcsiitin illis,nulliu8 regis eorum

estio lege vestra: Egodixi: f)ii estis.el niilExcelsi omne8,«>continuo sulguDxit :« Si ilIo8dixitdeo8,ad quossermo Dei factu8,ct non potest soiviScriptura » (i6i(f ),elc.Ergo prophetae(fiisunt,quoniaiii isti sunt adquos sermo Deilactus est.Quof\ ei dii recte dicuntur, nonne etsalvatores nibilominus recle cognominan- lur.^Si illosScripturaiiixitsaivatores^perquos Deus ternporalem Israeli salutem operatus est, exempli gratia: • Et clainavprunt filii Israel ad Dominum,qiii 8usritavitpi8 8alvatorem,ettiberaviteos,()thonipI vi* delicet filium Ceaez {Judic.niK Uemque : Et clama- veruDt ad Dominam, qui suscitavit eis salvatorem

diebus propheiica voxdefuitjiram Dominiventuram comminans, captivilatcm futuram praecuntiand, donec veDiret,De Israel se excusare posset de igno- fanlia, colens vitulos quos fccit Jeroboam, imo et haal quem introduxit Jezabel. Aoie bunc exstitit Helisxus, qui et niortuus est, regnante Joas patro hujus Jeroboam, et ante Helisffium HrHas, simili- terque et alii, ut Micheas de Grmla (7/7 !\eg. xxii). multiquefilii prophelarum.atqueita si rilememores a prinio Jcroboam qui peccare focit Isranl, cui et mala venturn promeritis prsdixit Ahias Syioniles, propheticum, sicut jam dictum est, testimonium

10

RDPERTI ABBATIS TUITIENSIS

20

conlra illosnon defuit, usquead efrectumpraedictae A.<)i<^8 eorum qui sub praedictis regibus propheta-

captivitatis, ita ut per oronia judex Deus laudabilis, reus autem populus cum regibus sit ioexcusabilis. SubeisdemregibusJudalsaiuocquoqueprophetasse, titulus libri ejusindicat.Et vide diligenterinspiritu Dei, dignitatis cujusque custodiam. Cum dixisset « in diebus Ozi£,Joathan, Achas et Ezechia; regum Juda,»tunc demum subdi(,o etindiebus Hieroboam, filii Joas, regis Israel. • At ille videlicet Jeroboam cunctis illis tempore prior exstitit, utpote cujus regni anno xxvii, Ozias, qui et Azarias, regnare crBpitiaJuda (IV !\eg,xy). Curergotot junioribus in ordinesuppositu8est?Num casuhoc actumest? Non utique, sed quia regnum Judae regnum David legitime existit, regnum autem Israel scissum a

verunt. Nam et Isbias, et Joel, et Amu8,et Abdias, et Jona8,et Micheas sub eisdem regibus propheta- vere. Quorum etiam interpretationes nominero hic ponerenonsuperQuum ducimus.Ozias inlerpretatur forliludo Domini, Joatban, Domini consummatiOt Achaz, virtuSf Ezecbias, impertum Oomint.Ui re- gnabant in Juda, cujus nomen confessio est. Porro in Israel, qui sibi idola fecerat, el a Dei teroplo et domo David fuerat separatus, regnabat Jeroboam, qui inierpTeiB,lur temporaliter sxwe mora,quodmun- dum amaverit et in ipso diu morari vitam putaverit sempiternam, nequaquam futuris,sed prsspntibus detectatus. Quamvis autem sic recte inteIIigHtur,ut jam dictum est, nihilominus tamen sic accipitur

domo David,rdpina erat,idoIolatriffi cultus erat.non n Prineipmm loquendi Dominumin Osee.vi sitsensus:

templo Domiai sed vitulis aureis serviebat.Idcirco Jeroboam ne commemorari quidem in ordine regum autin sanctarumtiluIoScripturarumprffingi debuisset, nisi pro causa, qu® jam dicta est, quia contra quos Helias et Helisffius, caeterique prophoti^e slcterunt idololatras reges l8rael,contra ipsos etiam dirigebaturprophetiahffic utinexcusabilisessetcum Buis regibus impcenitens Israel. Proinde de Cffileris regibus Israel qui temporibus istorum regum Juda regnarunt in Samaria complures fuerint : nuUusblc Dominatus est,ni8ii8tesoIu8,idemque quamvistem- poreprior, loco, ut dignum erat,po8itus est poste- rior. 8ufncit namquead insinuandum quod regibus Israel prophetica comroonitio fuerit continuata,i8to videlicet Osee incipienle prophetare diebus Jero-

Hffic talia,quffi protinus sequuntur : Vade,sumr tibi uxorem fortiicariam, etc. : primum,in eo locntus est Dominus. Tandem et hoc prffilereundum non est quia loqui Dominum atlOsee, et loquiDominum in Osee,non omninoidem est.Naro loquitur Doroinus ad Osee, vei ad aliuro quempiam, cum verba sua mittit per angelicaro,sive per quamlibet aliam spe- ciem ; loquitur in aliquo, curo 8ine aliqua specie extrinsecus apparente loquitur in corde ejus per occultam suffi virtuiis inspiratlonem. Sumtf,inquit, tibi uxoretn fomicalionum, et fac tibi filios fornica' iionum. Ui nuno interim siroplicftm eequarour lit- teram, non culpandus esi propheta, ei raeretricem converteritadpudicitiam,Bcdpoliu8laudaodu9,qucd

ex roala fecerit bonaro. Non eniro qui bonus per-

boaro, Helisffio mortuo,qui prophetaverat adhuc in manet, ipse polluitur, si malo societur, sed qui

diebus patrisejus Joas:* Principiumloquendi Domi- num in Osee. El dixit Dominus ad Osee ? Vude, B.iroetibiuxorero fomicariaro^etfacniiosfornicatio- nuro, quia fornicans fornicsbitur terra a Domino.Et abiit,et accepit Gomer flliam Debelaim ; et conca- pit, etpeperit fiiium. Kt dixit Dominus ad eum : Voca nomen ejus Jesrael ; quia adhuc roodicum, et visilabo sanguinem Jesrael super domnro Jehu, et quie&cere iaciam rpgnum Isriiel, et in illa die conteram arcum Israel in valle Jesrael. » Astruere non possumus idcirco dirturo hic esse « Princi- piuro loqueudi Dominuro, » quod iste prirous sit vel fuerit eorum, ad quos Oominum vei in quibus propheticffi iocutionis modo locutus est,

malus estjin bonum vertitur, si t^oni exempla sec- tetur. Haec et bis similia roulta dicla sunt. et dici possunt in excusationero viri sancti, noii sub libi- dini ,sed superno imperio servientis, quo videlicet Jubenteetiam eorum quaeturpia vel inhonesta vi- dentur,nihil fieri turpeautinhonestum est.Cffilerum eis, qui cum sint veritatis amalores, spiriluro ubi- que potius quam litteraro libenter amplectuntur, cilo pcr8uasuro estvel persuaderi potest,quia nihil horuro quffi hic de fornicationis opere scribuntur, gesturo est corporaliter^eed toturo spiritualiter, id est per visum sive per excessum. Nrque eniro in- auditum et inusilaturo est ut uxorem duxisse, (i" liosqueex ea genuisse eibi quispiaro visus Eit,factu8

vel quibus futura captivitas illius populi prs- ^ extra si^nsus corporis, id esl per excessum sive in

0 roonstrata est.Naro constans quidem esse poiest, quod prophetarum cffiterorum, quorum prophetici exstant libri, prirous teropore fuerit, et Isaiam quoque aliquiintis diebus prfficesserit, cujus circa initium volumiuis mortuus [saias legitur; verum- tainen (ucruntetalii prophctffijn quibus sine dubio locntijs (i>l Dominus.qiiorum notis^imi ^unt Samue.i et Uav d, Helias et Helisffius, qui bunc Osee non ppucLs liicBcedSpre dicbu-«.8i ergosic dicturo inlel- ligi pUcet, Princiuium, ioquendt Dominum in Osre^ ut sit 8cnsu8,primum locutus est Dooiinus in Oaee, nihil repugnans invenitur, ita videlicet, nt subau-

visum noctia. Quanto magis ubi superna visitatio prophetiam instituit, talium rerum imHginationes insigniter pervisumpotuerecelebrari lAnnonmuIlo plura atque prolixiora his continet Apocalyp^is Joannis, quffi omnia sine dubio,8icut testatur ipse, in spiritu vidit et egit ? Hic jam recte quffiritur quid opus fuerit istis similitudinibus, vel quoroodo per istas simiiitudines, ipse qui in propheta loquitur Doroinus, in roanu ejusdem prophetffi assimiletur, sicutipsetestatur. Hoc ellam inipsodicens: Ut in manu prophetarum assimHatus sum (Oi^. xii). Itaque Jam nunc, priusqaam littero seriem percurramus.

21

COMMENT. IN XII PROPH. MIN. — IN OSEE LIB. I.

22

lib^^t prfionittere quid eecQndum istoruon simiiitu- A dinem oum homiDibusmirabilis L)eu9 sit operatus, ot postmodum cum singula siniilituiiinis factavel dicta eecuodum tempus prophetiaodisserimus.noo iocognita pariter mysteria proferamus. Univeraum gcnus humanum a societateCreatorisreceesiFseyet recedeodo fornicatum fuis8e,quis nesciet ?Recedere namque aCrealoreet 8ervirecreHtur»Jornicarie0t. Nam et Psalmistade hujusmodi fornicalione : Per- dilisti^ ioquit, omnem, ^ut' forniCHtur abs U (Psal. LxxiO.ForDicariam ergo mulierem Deus sibi sum- psit, quando geoerationem aversam adiit, genera* lioocm Chaidaicam, unde Abraham eduxit: Ego eoim, inquit, sum Deus q»'i eiuxi ie de Hur Chal^ djeorum[Gen. xv).Cum illo foDdus pepigit,habuitque ex caroeejuslsraei.id estsemeD Dei.Oiios Dei,niio9 Q promiasionip ;sed nihilominus pariter nati suntniii fornicationisjidest Glii carnis,qui nonsunt Hlii Dei, aut fllii promissionis.de qua nimirum distantia et ApoHtoius dicit: l9on enim omnes qui ex hraei^ hi sunt IsraelUx ; nrque qui sunt semen Abrahx^ omnes firlii; sed in Uaac vocabilur tibi semen ; idest nonqui filii ramis, hi filii Dei ; sed qui fiUi promisstonis, xstimautur in semine {liom. ix). Isti et in .Egypto, ubl deos M)iYpiio8 ooluerunt, sicut io multis Scri- pturarum iocis.et maxime in Ezechiol (Ezech. xvi), exprobratur eis, paiam fecerunt quod oseeat Olii fornicationum, et exinde fornicari nori desierunt. Nijoquam tameo in gente illa defuit Jesrael, id est seiuea Dei.scilicet multi fidem habentes ejus beati seminis, quod Abrahe Deus promisit; et econtra p lilii fornirationum, id eet filii carnis semper perse- quentes semen Dei, sive filios promissionis, non tantum dooec interficeretur Nabotb,qui bic dicitur Jesrael, faitenitn Jesraeliles^ sed etia perpetuum. Hiac et Apostolus : Sed quomodo is qui secundum carnem nalus est^ persequebatur eum qui secundam spiritum^ ita et nunc (Gal. ivl. Deinde itcrum,tem- pore non parvo iolerposito,id est post quadringen- toa et trigiota aooo8,acce88it Deusad illam mulie- rem fornicariam, et genuii filiam, que diceretur: non consecuta misericordinm. Dedit enim legem in monie Sioa, que doc vivificaret, oec ad perlectom adiluceret. etinstiluit Synagogam.de qua pro parte repniborum,quaB maxima exstitit, recle dicas, quia filia illa non est consecuta roisericordiam. Non enim^ inquit Apostolus, per leuem promissio AbnihiB " aut semini ejux, ut hseres esset mundi, sed per jusfi- tiam fidei (Rom. iv), etc: Quam fidei justitiam,quia noD recepit illa filia, ideo aoa coosecutaest mise- ricordiam, imo coDsecuta est iram. Lex eoim iram operatar. Tcrtio, Deus ad loraicariam accessit, ge- Duitquerur9uefilium,ideftt8ermoDempropheticum. Pruphetaa eaim misit,quorum et Scripturas utiliter legi addidit. At ilialorDicaria oon solum non est a fornicatiooibus Buis reversa, imo etiam cootra se- metip^am est divisa, et eccejam fornicariffi duiB factffi 8unt ex uaa, quarum altera Ooila, altera ia eiBdem propheiis dicitur Ooliba. Haso divisio uoius

10 duas tunc factaost,quaado Samariaeum decem tribubus recedeas a donio David regem suum sib^ constituit, et pro Deo vilulos aureos colens, Baali quoque cslerisquedeorumportentissese prostituit, et haec est Oolla. Nam Hierusalem cum duabus tri- bubus Juda et Benjamin, qufle et ipsa coluit Bnal, ipsa est Ooliba.Ad istam quarto jam tempore Deus accesbit quandoDeiFilius decarneejus natus estex utero Virginis. Uuio nimirum quodammodo dixit: Dies multos 10 exspectabis me^ non fornicaberis, el non eris viro ; s^sd et ego exspectabo te, quia dies multos sedebunt fiiii Israel siae rege^etsineprincipe^ et sine sacrificio, et sine altari, et sine ephod, et sine theraphtn (Ot^ee m). Igitur ut in manu prophets hujud assimilareiur Domious : Sume, ait, uxorem libi lornicariam,et fac filios fornicationum. Qutre ? quia fornicans, inqui^ fornicabitur terra a Domino, Idcirco, inquit, /([ii;/{/i()« lornicationum, ut sint in signum et portentum eorum qus acta, quaeque agenda sunt inler gcntem istam, et me Domiaum patrum suorum NotHodumqiiippequia nootantum dixerHt: Qu<a fornicabitur^sed : quia fornicans for^ nicabitur. Idcirco prsmipit, lornicans, et deinde, fornicabitur^ui sit spnsus.Quia gens ista a Deo suo et fomicata est^et fornicatur nuncetanr.pliusforni- cahiturin posterum.E/ a6ii7,iDquit,e/ accepit Gomer filiam Debelatm et concf^pit et peperit filium. Gomer consummatam atque perfectam innostra lingua.De- belaim. T^a^i^/i^ sonat. Est autem massa pinguiura caricarum,qua8 in morem luterum figurantes,ut diu illse8(B pcrmancant,c.«Icaat atque compingunt, ba* bentqiie in esu suavitatis voluptateni. Ergo Oomer filiom Debelaim accepi^ inquit, id est apud geotem prophetavi consummatam.i^ive perfectam consum- malione atque perfectione voluptuoss foroicationis post vitulos aureos et post Baalim. Genitum ex ea filium, voca, inquit, J^jro^/.Jesrael civitas est me- tropolis decem tribuum,de qua fuit et in quainter- fectus est Nrfboth.Ponitur ergo pro ipso ^aboth hoc nomen Jesrael. Etest sensus: Naboth quidem Jes* raelites lapidatus(/// Reg. xxi), ethommibus mor* tuu8 est; sed mihi vivit,et ad mesanguisejuscla- mat, moxqne vindictam receplurus est noa solum de intcrfectoribus suis.verumetiam deillo quisan- guinis eju8 ultor fuisse visusest.Nam hocest quod ait : El visitabo sanguine^n Jesrael super domum Jehu. Jehu nainque interfecil domum Achab. Do- mino jubente,proptorpeccatum sanguinis Naboth, sicut praedictum fucrat ad eum lOccidisti insuper et possedisti (ibid.). Ac deinceps : In hoc loco, in quo linxerunt canes sanguinem [faboth, lingent quoque tuum sanguinem (t6{d.).Item : Canes comedent /p»a- bel in agro Jesrael (ibid.). Gum ergo Jebu,noa Jes- rael, sive Nabolh sanguinem fuderit, imo interfe- ctoresejusinterfecerit.quare super domum ejus ille sanguis Jesraeldebuitvisitari ? vidclicet, quia noa veraciter zelo Dei paruit, sed propris cupiditati ut regnaret, deleta domo regis, per omnia servtvit, Saper hocsatis m8Dife8lecoDvincitur,quiavldebeat

23

RUPERTl ABBATIS TUITIENSIS

24

a peccatis Jcrobjam non roccssit, vilulosque au- A Owt' cum rnoreretur^ ait : Videal Domitiuset requirat

reos et ipse eoluit, qnod non feciFBet, &i vero %elo zelatus fuisBct pro causa Doinini (III Reg. xix). Recte ergo etipse, vcl domus ejus reputatur inter cccisores Jesraeljd est pcrsecutores seminis Dei,ot vindicta peccati ejusmodi, tam ex ippo, quam ex cxtcro poputo Jesrael requirenda judicatur, et ita factum esl.Nam mortuopronepoteejusllieroboam, Bub quo hic Osee prophetare coopit, succedentem filiuraejusZachariam «extoregni ejusmenseoccidit Sellim^ regnavitgue pro eo (IV I\eg, xv), de alia Btirpc generatus. Ncc mirum quod subversa est domus Jehu, cum etiam regnumdomus l8rael,l)0C est, decem tribuum perindedeletum sit.Nametoc* ciso Zacharia, quia fuit ultimus de stirpe Jebu,

(II Par, xxiv). Ilaque jam dicius lleliascum fugi- taret, etlatitansin 8pelunca,dicenti Domino! Quts kicagisJlfliafquerulB, responsionediceret: Domine, altaria lua sufjoderunt et prophetas fuos ocdderunt gladio, et derelictus sum ego soiui et quserunt ant- mam meam, Egredere^ aitDominus, ^£ sta m monte coram Domino, Ef ecce Domnus iransivit, et s/jiriius grandis et fortis subvertens monteset conterenspetraa ante Dominum, Non in spirifu Dominus, et posl spi- ritum vommotio ; non xn commotione Dominus^ et post commofionem ignin ; non in igne Drminus ct post ignem sihilus aur.x tenuU {UI Reg. xix), ot ibi Dominus.Nimirum prophets deeideranti adventum Salvatoris, qui pcccata lolleret et justitiam sempi-

statim reges Assyrii ceperunt Ruben et Gad, et ^ ternamadduceret,quem et hicOsee desideratalque

dimidiamtribumManasse.quaeerattransJordanem, et deinde paucis, id est quadraginta et novem in- terjectis annis a Zacharia, quemoccidit Sclluro,ut jamdictum estyregnanteOseo^annoregni ejusnono, (lccem tribas in captivitatem duotae sunt. Hoc est quod ait:£^ requiescere faciamregnxim domus Isracl, et in illa die conteram arcum Uraet in vatte Jesrael. Nam propterurbem Jesrael, quae metropolis erat Samariop, campi eunt et latissimi, cl vallis nimis vastitatis, in qua rommisso certainine ab Assyriis, caesus et captivus ductus cst Israel. Nunc quserero locus admonctjCuromissoproprio vocubuloNaboth, cum dicere possct : £^ visitnbo sangutnem Naboth Jesraelitc, maluit dicerc : Et visitabo sanguinem Jesrael, quod non hominis est nomen.sed civitatis

prophetat, tali oraculo prssignabalur futura tam Israelis quam et Judo) captivitas.de qua et